در بدن مادران بعد از تولد نوزادشان تغییرات جالب زیادی اتفاق می افتد. ممکن است رنگ و بافت موهای آنها تغییر کند، ناگهان از مزه غذاهایی که قبلا دوست داشتند متنفر شوند، و حتی پدیده ای به نام لگدهای غیر واقعی اتفاق بیفتد، یعنی مادر حس کند نوزاد در شکمش لگد می زند در حالی که دیگر نوزادی در شکم ندارد.
علاوه بر جسم، ذهن مادران هم دستخوش تغییراتی می شود.
مغز مادر پر از هورمون های شادی می شود
مادران بعد از تولد نوزادشان وقت خود را با او می گذراندند و پژوهشگران واکنش مغز آنها در این شرایط و بویژه در برابر گریه و لبخند نوزاد را بررسی کرده اند. وقتی مادر لبخند زدن یا خندیدن کودک خود را می بیند، تعداد زیادی از مواد شیمیایی مختلف که حس خوبی در او به وجود می آورند در مغزش افزایش پیدا می کنند.
به عنوان مثال از همان دوران بارداری ترشح اکسی توسین (یا “هورمون عشق”) و دوپامین (معروف به هورمون پاداش) در مغز شروع می شود. محققان می گویند که این مساله باعث می شود مادر نیازهای کودک خود را درک کند و بهتر به آنها پاسخ دهد. هنگام شیردهی نیز اکسی توسین زیادی ترشح می شود که به مادر کمک می کند تا بهتر با کودک خود ارتباط برقرار کند.
به گفته پژوهشگران، یکی دیگر از تغییراتی که در مغز اتفاق می افتد این است که “منطقه پاداش” بزرگ تر می شود و در نتیجه مادر دوست دارد پیوند خود با نوزاد را قوی تر نموده و از او مراقبت کند.
ماده خاکستری کاهش می یابد، ولی اصلا جای نگرانی نیست
ماده خاکستری مسئول دیدن، شنیدن، پردازش خاطرات و احساسات، تصمیم گیری، و توانایی رابطه و تعامل با دیگران است. به عنوان مثال این قسمت از بافت مغز به ما کمک می کند تا احساسات دیگران را درک کنیم، نشانه های غیر کلامی (زبان بدن) را تشخیص دهیم و بتوانیم بین مسائل مختلف ارتباط برقرار نماییم. مطالعات نشان داده است که در بعضی از مناطق مغز مادر ماده خاکستری کوچک تر می شود و این تغییر ممکن است تا ۲ سال پس از زایمان هم ادامه داشته باشد.
ممکن است فکر کنید که از دست دادن ماده خاکستری مغز چیز خوبی نیست، ولی محققان متوجه شده اند در واقع به همین دلیل است که مادران می توانند احساس دلبستگی بیشتر و همچنین احساسات منفی کمتری نسبت به نوزاد خود داشته باشند. این تغییر در ماده خاکستری توجه مادر را از افراد دیگر منحرف و به سوی کودکش معطوف نموده و به او کمک می کند تا نوزاد را بهتر درک کند (مثلا بتواند زبان بدن او را تفسیر نماید).
پژوهشگران می گویند علت کاهش بافت خاکستری این است که مغز می خواهد از برخی اتصالات بین سلول هایش خلاص شود تا بتواند اتصالات جدیدی را بسازد که برای مراقبت از کودک اهمیت دارند. به این ترتیب مغز سازمان یافته تر می شود و می تواند اطلاعات مهم (مثلا چگونگی محافظت از کودک در برابر یک تهدید) را بطور موثرتری پردازش کند.
قدرت حافظه دچار تغییر نمی شود
برخی زنان می گویند بعد از زایمان حافظه شان ضعیف تر شده و اغلب چیزهایی را فراموش می کنند. اما تحقیقات نشان می دهد که جای نگرانی نیست. توانایی های شناختی زنان بعد از زایمان کاهش نمی یابد. علت فراموشی هم ممکن است این باشد که مغز مادر بیشتر بر نیازهای کودک و کارهایی که باید برای او انجام دهد متمرکز شده است، و از آنجا که نوزاد تازه متولد شده به توجه و مراقبت زیادی نیاز دارد، طبیعی است که مسائل کم اهمیت تر از خاطر مادر بروند.
آیا شما بعد از تولد فرزندتان متوجه این تغییرات در خود شدید؟ چه تغییرات دیگری برای شما اتفاق افتاد؟