آمریکایی ها تا چند ماه دیگر وایفای بسیار بیشتری در اطراف خود خواهند داشت. بر اساس رای امروز کمیسیون فدرال ارتباطات این کشور (FCC)، طیفی در باند ۶ گیگاهرتز برای کاربردهای بدون نیاز به مجوز باز خواهد شد. در حال حاضر روترهای کاربران خانگی طبق مجوز مشابهی که قبلا توسط FCC صادر شده، اجازه دارند از باندهای ۴/۲ و ۵ گیگاهرتز استفاده کنند.
وقتی این طیف جدید در اواخر سال جاری میلادی به طور رسمی برای کاربرد تجاری باز شود، نسل بعدی دستگاه های وایفای را خواهیم داشت که ارتباطات سریعتر و مطمئن تری به ارمغان خواهند آورد.
این بزرگترین تغییر (از لحاظ اضافه شدن طیف امواج) از زمانی است که FCC در سال ۱۹۸۹ مجوز وایفای را صادر کرد. طیف جدید، فضای قابل استفاده برای روترها و سایر دستگاه ها را چهار برابر می کند که به معنای پهنای باند بسیار بیشتر و تداخل بسیار کمتر برای هر وسیله ای است که بتواند از آن استفاده کند.
کوین رابینسون، مدیر بازاریابی ائتلاف وایفای یا Wi-Fi Alliance (گروهی که با همکاری بخش صنعت، بر پیاده سازی تکنولوژی وایفای نظارت می کند) قبل از اعلام رای کمیسیون گفته بود “این مهمترین و بزرگ ترین تصمیم در مورد طیف وایفای در تاریخ این تکنولوژی است، یعنی در ۲۰ سالی که از عمر آن می گذرد”.
پیش بینی می شود که دستگاه های مختلف از اواخر سال ۲۰۲۰ از وایفای ۶ گیگاهرتز یا “وایفای ۶E” پشتیبانی کنند.
حالا اجازه دهید اطلاعات موجود درباره نسل آینده وایفای را با هم مرور کنیم.
آیا طیف جدید اختلال های فعلی وایفای را برطرف خواهد کرد؟
یکی از دلایل مهم مشکلاتی که در اتصال به شبکه وایفای داریم، پر شدن ظرفیت طیف است. هر وقت دستگاه های زیادی همزمان سعی در اتصال به یک باند فرکانس واحد داشته باشند، برخی از آنها موفق به اتصال نمی شوند. بنابراین اگر فهرستی طولانی از شبکه های وایفای در نزدیکی خود مشاهده می کنید، احتمالا اتصال شما کندتر و غیر قابل اعتمادتر خواهد بود.
وایفای ۶ گیگاهرتز می تواند تا حد زیادی به حل این مشکل کمک کند چون کانال بسیار بزرگی از امواج است که برخلاف برخی از کانال های وایفای فعلی نیازی به همپوشانی سیگنال ها ندارد. طیف جدید از فضای کافی برای انتقال همزمان ۷ جریان مجزای امواج وایفای با حداکثر ظرفیت برخوردار است بدون اینکه تداخلی بین آنها ایجاد شود، والبته بدون اینکه نیازی به استفاده از طیف های فعلی وایفای باشد.
قرار است FCC طیفی ۱۲۰۰ مگاهرتزی را در باند ۶ گیگاهرتز باز کند. در دو دهه اخیر کل وایفای با حدود ۴۰۰ مگاهرتز کار می کرد. پیش بینی می شود اندازه هر یک از کانال های باند ۶ گیگاهرتز برابر با ۱۶۰ مگاهرتز باشد. در فضایی که تا بحال برای وایفای اختصاص یافته بود فقط دو کانال با این اندازه می توانست وجود داشته باشد.
وایفای ۶ گیگاهرتز چیست؟
تکنولوژی وایفای از طریق امواج هوایی یا “هواموج” هایی کار می کند که دسترسی به آنها برای همه افراد آزاد است. در حال حاضر وایفای بر روی دو باند ۴/۲ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز پیاده می شود. حالا قرار است یک باند سوم یعنی ۶ گیگاهرتز هم به این مجموعه اضافه شود.
امواج با فرکانس ۴/۲ گیگاهرتز برد بیشتری دارند و در مقابل امواج ۶ گیگاهرتز داده ها را سریعتر منتقل می کنند؛ اما مهمترین نکته این است که باند جدید ۶ گیگاهرتز فضای کلی قابل استفاده برای وایفای را چهار برابر می کند.
آیا وایفای ۶ گیگاهرتز سریعتر خواهد بود؟
از نظر فنی حداکثر سرعت تئوریک وایفای ۶ گیگاهرتز مشابه نوع ۵ گیگاهرتز است (یعنی ۶/۹ گیگابیت بر ثانیه، حداکثر سرعت ارائه شده تحت استاندارد فعلی وایفای یعنی Wi-Fi 6)، ولی در حال حاضر عملا نمی توان به این سرعت دست پیدا کرد چون به خاطر محدودیت طیف قابل استفاده در فرکانس ۵ گیگاهرتز، سیگنال های وایفای معمولا نمی توانند به حداکثر اندازه ممکن برسند. در مورد وایفای ۶ گیگاهرتز انتظار می رود که روترها امواج را با حداکثر اندازه مجاز کانال پخش کنند، و در نتیجه سرعت وایفای هم بیشتر شود.
به گفته رابینسون “سرعت اتصال تلفن های هوشمند به وایفای در این شبکه های جدید می تواند به ۲-۱ گیگابیت بر ثانیه برسد. این همان سرعتی است که از امواج میلیمتری فایو جی انتظار می رود، ولی تاکنون به ندرت شاهد رسیدن به چنین سرعت هایی بوده ایم. البته سرعت اتصال شما ممکن است به دلیل محدودیت سرعت اینترنت خانگی تان به این حد نرسد، ولی در هر صورت نسل جدید وایفای یک جهش بالقوه بزرگ خواهد بود”.
دستگاه های وایفای ۶E از چه زمانی در فروشگاه ها عرضه خواهند شد؟
رابینسون معتقد است که اولین موج دستگاه هایی که از وایفای ۶ گیگاهرتز استفاده می کنند در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۰ وارد بازار شوند. ولی موج اصلی احتمالا اوایل سال ۲۰۲۱ به راه خواهد افتاد، یعنی موقعی که ائتلاف وایفای صدور گواهینامه برای دستگاه های وایفای ۶E را آغاز می کند.
تولید کنندگان هم در حال آماده شدن برای این لحظه هستند. پیش از این، شرکت Broadcom (تولید کننده ریزپردازنده) اعلام کرده بود که یک تراشه وایفای ۶E برای تلفن های همراه ساخته است. کوالکام هم آمادگی خود برای پشتیبانی از وایفای ۶ گیگاهرتز در محصولات بی سیم نسل بعد را اعلام کرده است. اینتل گفته است که تراشه های ۶E خود را تا ژانویه ۲۰۲۱ آماده خواهد کرد. دو شرکت بزرگ سازنده روتر یعنی لینک سیس و نت گیر هم آمادگی خود را نشان داده اند، و بالاخره اپل هم پیشتر گفته بود که مجوز FCC “مسیر نسل بعدی شبکه های وایفای را تعیین می کند “.
فیل سالیس، تحلیلگر سیستم های بی سیم IDC معتقد است که تلفن های هوشمند به احتمال زیاد اولین دستگاه هایی هستند که از وایفای ۶E استفاده خواهند کرد. وی پیش بینی می کند که در سال آینده میلادی ۳۱۶ میلیون دستگاه با پشتیبانی از وایفای ۶E عرضه شوند، و انتظار دارد که بعد از تلفن های هوشمند، تبلت ها وارد این حوزه شده و تلویزیونهای هوشمند ۶E هم احتمالا در سال ۲۰۲۲ به بازار بیایند.
سالیس می گوید “وایفای بخش بسیار مهمی از تلفن های همراه است، بنابراین گوشی های رده بالاتر تراشه های وایفای با کیفیت تری دارند. تلفن های هوشمند محصولی کلیدی هستند و استفاده از ۶E در آنها کاملا منطقی و توجیه پذیر است چون مردم تقریبا برای هر کاری از گوشی خود استفاده می کنند”.
چطور متوجه شویم که دستگاهی از وایفای ۶E پشتیبانی می کند یا نه؟
در حال حاضر موقع خرید تلفن همراه، لپ تاپ، روتر و … ممکن است برچسب “وایفای ۶” را روی آنها مشاهده کنید که خیلی هم خوب است چون نشان می دهد که آن محصول از آخرین استاندارد وایفای پشتیبانی می کند و عملکرد بی سیم آن کارآیی بهتری دارد.
اما “وایفای ۶” یعنی دستگاه مورد نظر هنوز در همان طیف قدیمی کار می کند. بنابراین از اواخر سال جاری میلادی باید به دنبال برچسب “وایفای ۶E” بگردید که مخفف وایفای ۶ گسترش یافته به (extended into) باند ۶ گیگاهرتز است.
تمام دستگاه های وایفای ۶E با یکدیگر و نیز با همه دستگاه های قدیمی سازگار خواهند بود. نکته مهم این است که تا وقتی یک روتر وایفای ۶E نداشته باشید نمی توانید از مزایای ۶ گیگاهرتز در سایر دستگاه های خود استفاده کنید.
آیا وایفای ۶E مشکلی هم دارد؟
برخی کاربران خاص قبلا هم مجوز استفاده از طیف ۶ گیگاهرتز را داشته اند. البته در فضای داخل خانه ها انتظار نمی رود تداخلی با آنها پیش بیاید چون امواج از دیوارها عبور نمی کنند؛ اما برای محیط های خارج از خانه، روتر باید از “سیستم کنترل خودکار فرکانس” استفاده کند تا از تداخل با کاربران قدیمی ۶ گیگاهرتز جلوگیری نماید. این مساله ممکن است باعث کاهش فضای موجود برای انتقال امواج و در نتیجه افت عملکرد شود.
در ضمن مجوز استفاده از این باند در هر کشور باید توسط دولت آن کشور صادر شود و این کار زمان بر خواهد بود.
وایفای ۶E چه ارتباطی با فایوجی دارد؟
از نظر فنی FCC “طیف وایفای” جدیدی باز نکرده، بلکه یک طیف جدید “بدون نیاز به مجوز” را باز کرده است. به عبارت دیگر هیچکس برای استفاده از این طیف نیازی به دریافت مجوز ندارد، بنابراین همه می توانند در صورت رعایت اصل مسئولیت پذیری، از آن استفاده کنند.
پس سایر دستگاه ها و تکنولوژی ها نیز می توانند از باند ۶ گیگاهرتز استفاده کنند و در واقع رقیب امواج وایفای شوند. فایوجی هم یکی از این تکنولوژی هاست.
قبلا هم برای ارتباطات موبایلی، از طیف های بدون نیاز به مجوز به منظور تقویت یا کمک به طیف های دارای مجوزی که هسته اصلی شبکه های تلفن همراه را تشکیل می دهند استفاده شده است. مثلا این کار در مورد LTE انجام شد تا سرعت ارتباطات موبایلی افزایش یابد. ظاهرا ممکن است این کار باز هم انجام شود و اجازه همپوشانی روی طیف جدید وایفای به فایوجی داده شود.
آیا این مساله منجر به تداخل خواهد شد؟ آیا فایوجی بر تمام ارتباطات جهان تسلط یافته و بطور کامل جای وایفای را خواهد گرفت؟ پاسخ احتمالا منفی خواهد بود، ولی از طرفی هنوز برای پاسخ دادن به این سوالات خیلی زود است. این دو استاندارد با یکدیگر در تضاد نیستند، بنابر این به نظر نمی رسد که لزوما یکی از آنها برنده و دیگری بازنده باشد. به قول سالیس، “در باند ۶ گیگاهرتز طیف به اندازه کافی گسترده هست که هر دوی اینها بتوانند جایی برای خود پیدا کنند”.