تیرچه چیست

سقف ها یکی از جدی ترین سازه ها در ساختمان سازی محسوب می شوند. سقف ها وظیفه ی محافظت از بنا در برابر عوامل طبیعی و محیطی را بر عهده دارند. همچنین انتقال بارهای طبقات بالایی از طریق دیوارها به پی و منتقل کردن نیروهای اضافی ناشی از زلزله و…. از طریق دیوارها به پی از دیگر وظایف سقف ها محسوب می شود.

تیرچه ( Joists ) یا الوار افقی به چوب های چهارتراشی گفته می شود که در سقف یا کف به کار می رود.

تیرچه را معمولاً از جنس چوب، فولاد یا بتن می‌سازند که هر کدام ویژگی های منحصر بفردی دارند و به طور معمول تیرچه های چوبی دارای سطح مقطع تخته ای هستند.

با این حال تیر های مهندسی شده چوب ممکن است دارای مقطع مشابه با حرف بزرگ رومی “I” باشد که به آن تیرچه I گفته می شود. در گذشته از تیر های چوبی در قالب بندی چوب به سبک قدیمی استفاده می شده است که اختراع اره مدور و استفاده از آن در کارخانه های مدرن امکان ساخت تیر های چوبی را به عنوان الوار چوب امکان پذیر کرده است.

در کل تیر های فلزی می توانند شکل های مختلفی به خود بگیرند شبیه حروف بزرگ رومی “L” ،”I” ،”C” و “S”باشند.

تاریخچه تیرچه

در گذشته از تیر های چوبی در قالب بندی چوب یا به اختصار تیرچه های چوبی در ساختمان سازی استفاده می شد اما به دلیل تقاضای بالا ، کارخانه جات تیرچه سازی رو به تولید تیرچه فلزی آوردند.

مواد تشکیل دهنده تیرچه

از مواد تشکیل دهنده تیرچه می توان به دو مواد اصلی فولاد و بتن اشاره نمود. که هر کدام از نوع تیرچه ها با طراحی های متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند.

اجزای تیرچه ها

تیرچه ها بسته به نوع استفاده از آن ها مدل های مختلفی دارند و از همین رو اجزای تشکیل دهنده آن ها با یکدیگر متفاوت می باشد.

ولی به طور کل همانطور که در تصویر مشاهده میکنید تیرچه ها ازمواد زیر تشکیل می شوند:

• بال فوقانی (عضوفشاری ) :

تیرچه های فلزی با جان باز متشکل از یک قطعه فشاری (بال فوقانی) می باشد که دارای شعاع ژیراسیون مناسب مخصوصا در جهت عمود بر صفحه جان جهت مقابله با کمانش جانبی می باشد بال فوقانی می تواند از. یک نبشی ، دونبشی (اشکال بالا) ، و یا از یک نبشی و میلگرد تقویتی تشکیل شده باشد (اشکال پایین)

بال فوقانی در مرحله اول باربری ، به عنوان عضو فشاری به کمک دیگر عضوهای خرپا ، وزن تیرچه را هنگام حمل ونقل و همچنین وزن مرده سقف به همراه بارهای اجرائی را درفاصله دو تکیه گاه اصلی و یا تکیه گاه موقت (در صورت استفاده از شمع) واصلی تا زمان رسیدن بتن به ۷۵ درصد مقاومت نهایی خود تحمل می نماید.

• بال تحتانی ( عضو کششی ) :

بال تحتانی تیرچه از ورق فولادی جهت ایجاد پاشنه لازم با در نظر گرفتن منحنی لنگر خمشی طراحی میگردد ومی تواند بوسیله تقویت هایی از قبیل میلگرد و یا ورق به صورت نری (عمودی یا دونبشی متقارن) ویا از زیر تقویت شود

بال تحتانی خرپا در مرحله اول باربری تیرچه ، علاوه بر ایجاد عرض مناسب برای پاشنه تیرچه به عنوان عضوکششی خرپای تیرچه ، باید قادر به تحمل نیروی کششی (حاصل ازلنگر خمشی) ناشی از وزن مرده سقف به اضافه بارهای اجرائی در فاصله محورتکیه گاه تیرچه ها بین دو تکیه گاه اصلی و یا موقت ( شمع) باشد

در مرحله دوم (بهره برداری)بال تحتانی باید بتواند تنش های کششی ناشی از خمش کل بارهای مرده وزنده را تحمل نماید

• میلگردهای عرضی ( زیگزاگ یا گوشواره ) :

جان تیرچه به صورت یک زیگزاگ خرپائی از میلگرد تشکیل شده است. این میلگردها در مرحله اول باربری ، همانند عضو مورب خرپا عمل می کند و به کمک بال فوقانی و تحتانی ، ایستائی لازم راجهت تحمل وزن خود تیرچه (در هنگام حمل ونقل) و وزن مرده سقف به اضافه بارهای اجرایی درفاصله محور تکیه گاه تیرچه ها بین دوتکیه گاه اصلی ویا موقت( شمع) تامین می نماید

درمرحله دوم باربری تیرچه میلگردهای عرضی ، پیوستگی لازم بین بال فوقانی وتحتانی و بتن پوششی (بتن در جا) را تامین نموده و سهمی از تنش برشی ناشی از بارهای قائم را نیز تحمل می نمایند.

• قطعه های تقویتی :

برای تامین مقاومت برشی تکیه گاه ها وفشارهای احتمالی ایجاد شده در اثر جلوگیری از عمل غلطکی تکیه گاه ها ، قطعه هایی به عنوان ورق برشگیر در این تیرچه ها بکارمی رود . این ورق ها می تواند به صورت عمود بر بال تحتانی در امتداد جان بوده با استفاده از این ورق ها ، استفاده از میلگردهای مورب در تکیه گاه ها منتفی می باشد

مزایای استفاده از سقف تیرچه و بلوک

استفاده از سقف های تیرچه و بلوک در ساختمان های متعارف ، بسیار مرسوم میباشد از مهمترین مزایای سقف های تیرچه و بلوک در مقایسه با سایر سقف ها نظیر سقف طاق ضربی و دال بتنی مسلح یکپارچه ، میتوان به موارد زیر اشاره نمود :

به علت استفاده از بلوک های تو خالی و حذف بتن منطقه کششی در مصرف بتن صرفه جویی قابل توجهی میشود .
به دلیل کاهش فضای بتنی با استفاده از بلوک ها در منطقه ی کششی از مصرف آرماتورهای فولادی کاسته میشود که این امر به لحاظ اقتصادی بسیار مناسب است .
به علت تولید صنعتی تیرچه و بلوک در کارخانه کیفیت مناسب تری حاصل شده و نیروی انسانی کمتری مورد نیاز است .

جهت دریافت قیمت روز تیرچه میتوانید به سایت تیرچه پاسارگاد مراجعه کنید.

با توجه به وزن کم تیرچه ها حمل و نصب آنها توسط کارگران امکان پذیر بوده و در ساختمان های با طبقات کم نیاز به استفاده از جرثقیل را منتفی مینماید .
به علت پیش ساخته بودن تیرچه بلوک نصب سقف بسیار سریع و آسان بوده و به کارگران متخصص که برای قالب بندی و آرماتور بندی سقف های بتن آرمه استخدام میشوند ، نیازی نیست .
قالب بندی زیر سقف تنها به شمع بندی و نصب چهار تراش در فواصل معین جهت تامین تکیه گاه های موقت تیرچه ها محدود میشود .
از نقطه نظر اجرایی به کارگیری سقف های تیرچه و بلوک سرعت عمل بیشتری را موجب خواهد شد و به کارهای پرهزینه و وقت گیر کارگاهی نیازی نیست .
در سقف های تیرچه و بلوک بتن ریزی به طور یکپارچه انجام میشود و بتن کمتری نسبت به سقف های بتن آرمه متداول مورد نیاز است به عنوان مثال برای سقف بتنی متداول با ضخامت ۱۴ سانتی متر ، ۱۴/۰ متر مکعب بتن در هر متر مربع مورد نیاز است که در سقف تیرچه و بلوک این مقدار به حدود متوسط ۰۶/۰ متر مکعب کاهش میابد .
با توجه به امکان ایجاد یک دیافراگم صلب یا نیمه صلب در سقف های تیرچه و بلوک با اعمال تمهیدات لازم این نوع سقف ها نسبت به سایر سقف ها از عملکرد لرزه ای بهتری نسبت سایر سقف ها برخوردارهستند .
بلوک های مجوف در سقف های تیرچه و بلوک به عنوان عایق حرارتی عمل میکنند .
به دلیل تولید تیرچه ها در کارخانه و پیش ساخته بودن آن ها کنترل دقیق بر مقدار

معایب تیرچه

یکی از معایب بزرگی که استفاده غیر اصولی از تیرچه باعث به وجود آمدن آن می شود. در معرض هوا و رطوبت بودن و عضو کششی آن است. که منجر به زنگ زدگی و افت کیفیت تیرچه می‌شود.

به این دلیل محافظت از عضو کششی در برابر رطوبت و جریان هوا اهمیت بسیاری دارد، واین فرآیند لازم به صرف هزینه و وقت کافی می باشد.

یکی دیگر از معایب تیرچه فلزی این است که در تیرچه فلزی ورق موجود در پاشنه، بیرون بتن باقی می‌ماند و اتصال عضو کششی به سقف از طریق جوشهای میلگرد زیگزاگ تامین می‌شود.

بیشتر بخوانید : اخبار روز مربوط به تیرچه و بتن

و در صورت بروز مشکل، سقف عضو کششی خود را از دست می‌دهد. بنابراین اگر بتن ریزی اصولی انجام نشود، این سقف ها دارای ضریب اطمینان پایینی هستند.

ضمناً این عضو کششی به دلیل افزایش یا کاهش شدید دما دچار انبساط و انقباض خواهد شد. که این موضوع می‌تواند منجر به شکستگی جوشها شده و این مورد در زمان آتش سوزی بسیار خطرناک تر هم می شود.

عیب آخر سقف های تیرچه این است که اتصال میلگرد به ورق آهن کف از نوع جوش های غیر همگن بوده و از مقاومت پایینی برخوردار هستند.

البته شما می توانید با انتخاب درست کارخانه سازنده این عیب ها را برطرف کرده و از معایب تیرچه دوری کنید.

تیرچه ها در سه مرحله تحت بارگذاری قرار میگیرند :
مرحله اول =
تیرچه در مرحله حمل و نقل ، بار ناشی از وزن خود را تحمل میکند .

مرحله دوم =
تیرچه در زمان اجرای سقف و به تنهایی بار مرده ناشی از اجزای سقف ( وزن تیرچه ، بلوک و بتن پوششی درجا ) و همچنین بارهای حین اجرا را بین تکیه گاه های موقت ( شمع بندی ها ) تحمل میکند . این مرحله تا قبل از حصول مقاومت بتن ریخته شده میباشد .

مرحله سوم =
این مرحله در تیرچه پس از حصول مقاومت بتن ریخته شده فرا میرسد. در این مرحله تکیه گاه های موقت برداشته شده و تیرچه به عنوان عضو کششی مقطع T شکل بار ناشی از بارهای مرده و زنده در هنگام بهره برداری را تحمل میکند .

انواع تیرچه ها

همانطور که در متن بالا هم به آن اشاره شد تیرچه ها انواع مختلفی دارند که از جنس های متفاوتی می باشد. ما در اینجا قصد داریم چند نوع از تیرچه های که امروزه در کشورمان بیشتر مورد استفاده می باشد را معرفی کنیم.

تیرچه بتنی

رایج ترین نوع آن که اکثر مهندسان ایرانی از آن استفاده می کنند تیرچه بتنی با خرپا است ، این نوع تیرچه از خرپا و بتن پاشنه تشکیل شده است.این نوع تیرچه ها فقط در کارخانه های مجهز تولید میشود. تیرچه پیش تنیده از مقطع بتنی T شکل با رده مقاومتی C35 و بالاتر و مفتول های فولادی با مقاومت بالا ۱۷۵۰ تا ۱۹۰۰ نیوتن بر میلیمتر مربع تشکیل میشود .

در این نوع تیرچه مفتول ها را پیش از بتن ریزی تیرچه توسط جک هایی تحت کشش معین قرار داده و سپس بتن ریزی مقطع اجرا میشود . پس از عمل آوری بتن و اطمینان از کسب مقاومت لازم ، مفتول ها را آزاد میکنند . در نتیجه بتن تیرچه تحت نبش فشاری قرار میگیرد . از آنجا که تیرچه های پیش ساخته پیش تنیده در محدوده ی این دستورالعمل نمی باشد . از توضیحات بیشتر در این خصوص اجتناب میشود . در سقف های تیرچه بلوک برای اماکن با بار زنده و اماکن نیمه صنعتی استفاده از تیرچه های پیش تنیده متداول است . ساخت تیرچه های پیش تنیده معمولا در کارخانه انجام میشود . بدین معنی که قبل از بتن ریزی سیم های مخصوص با روش های مورد تایید کشیده و سپس بتن ریخته میشود پس از گیرش بتن کابل ها آزاد میشوند .

قیمت تیرچه

کیفیت تیرچه یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت تیرچه می باشد ( برای اطلاع از این عوامل به صفحه قیمت تیرچه مراجعه کنید)

کارخانه تیرچه استاندارد پاسارگاد با تیم مهندسی و جوان ،فعالیت خود را با سر لوحه کیفیت ، قیمت و رضایت مشتری بنا نهاده است. و ما به شما این تعهد را می دهیم که عالی ترین کیفیت در کنار مناسب ترین قیمت را برای شما به ارمغان آورده ایم.