رابطه بین والدین و کودک در زمره مهمترین و تاثیرگذارترین روابط در زندگی هر انسانی است. آیا متوجه شده اید که رابطه شما با والدین تان میتواند مشکلات دراز مدتی را در زندگی تان ایجاد کند و بر روی رابطه آینده شما با کسی که دوستش دارید تاثیر بگذارد ؟ آیا میدانید رابطه شما با مادر و پدرتان روی نحوه برخوردتان با اطرافیان در طول زندگی موثر است؟ اگر حقیقتا از این موضوعات آگاه هستید، باید بدانید که چطور خانواده بر روی شما تاثیر می گذارد و چطور رابطه با پدر و مادر روی دیدگاه شما نسبت به افراد و جهان موثر است.
والدین میتوانند نقش مثبتی بازی کنند که با ایجاد یک محیط حمایتکننده، ایجاد اعتماد به نفس در فرزندان، انتقال ارزشها و اصول اخلاقی، ارائه الگوهای سلامت رفتاری، و پشتیبانی از توسعه تحصیلی و شخصیتی آنها میتوانند به توانمندسازی آنها کمک کنند.
همچنین، نقش منفی والدین نیز قابل توجه است و میتواند با ایجاد محیطهای ناامن، نقصان اعتماد به نفس، ایجاد تنش و اختلالات روانی، و انتقال الگوهای ناسالم رفتاری، به توسعه منفی فرزندان منجر شود.
رابطه والد فرزندی، یکی از اولین روابطی است که کودک تجربه می کند و بر روی زندگی آینده او اثرات زیادی دارد. با این حال برخی افراد به اشتباه فکر می کنند که ما با ژنهای خاصی به دنیا آمده ایم که معرف شخصیت ما هستند.
البته که رشد شخصیت تا حدودی توسط ژنهای بخصوصی مشخص می شود. اما فراموش نکنیم که عوامل محیطی مختلف نیز بر روی رشد فردی تاثیرگذارند. مغز انسان به اندازه ای انعطاف پذیر است که بر اساس این عوامل به اشکال مختلفی رشد می کند. تربیت خانوادگی یکی از این عوامل می باشد : یکی از مهمترین عواملی که ظاهر فیزیکی و خلق و خوی کودک را شکل می دهد. همچنین یکی از مهمترین سنگ بناهای شخصیت کودک می باشد. در زیر به چهار شیوه که روابط پدر و مادر بر زندگی شما در بزرگسالی تاثیر می گذارند اشاره می کنیم :
هر چه والدین تان توجه بیشتری به شما داشته باشند، در آینده فردی اجتماعی تر خواهید بود
در برخی از تحقیقات جدید صورت گرفته ارتباط مابین رابطه محبت آمیز در کودکی و سلامت، شادی و فعالیتهای اجتماعی در آینده مشخص شده است. واضح است که یکی از مهمترین چیزهایی که از والدین خود میخواهید عشق است. وقتی در کودکی توسط والدین خود دوست داشته می شوید، عشق را می آموزید و میدانید چطور آن را نشان دهید. در این صورت از نشان دادن عشق تان به والدین و برادران و خواهران و افرادی که با گذشت زمان وارد زندگی تان می شوند، نمی ترسید.
معمولا چنین افرادی عاشق تعطیلات و دورهمی های کوچک خانوادگی هستند. آنها هیچ گاه تبریک گفتن به مناسبت تولد خواهران و برادرانشان را فراموش نمی کنند تا احساس نزدیکی بین خود و آنها را حفظ کنند.
دانشمندان تصور می کنند که عشق بدون قید و شرط و محبت از جانب والدین باعث می شود از نظر عاطفی فرزندی شادتر و کم اضطراب تر داشته باشند. به علاوه، محبت والدین، میتواند از افراد در برابر تاثیرات آسیب رسان استرسهای کودکی محافظت کند. بنابراین رابطه والد – فرزندی بر روی میزان باز یا بسته بودن روابط شما در آینده اثر می گذارد. قانون طلایی این است که : ارتباط والد – فرزندی بهتر یعنی مشکلات رفتاری و روانی کمتر در بزرگسالی. و مهمتر از همه اینکه والدین دلسوز و مهربان فرزندان سالم و موفقی بار می آورند که به راحتی میتوانند احساساتشان را ابزار کرده و نقطه نظراتشان را بگویند
هر چه والدین شما بی توجه تر باشند، در بزرگسالی به دنبال جلب توجه بیشتری هستید
کودکانی که توجه کافی از طرف هر دو یا یکی از والدین خود دریافت نکرده باشند با این احساس بزرگ می شوند که ناخواسته بوده اند یا برای پدر و مادرشان اهمیتی نداشته اند. در مطالعه ای نشان داده شد که چنین کودکانی در بزرگسالی همواره به دنبال جلب توجه هستند. اگر در کودکی از طرف هر دو یا یکی از والدین توجه کافی را دریافت نکرده باشید، در بزرگسالی در دام جلب توجه عاشقانه می افتید و در زندگی عشقی خود به مشکل برمیخورید. برخی روان شناسان ادعا می کنند که والدین بی توجه و سرد فرزندانی با عزت نفس پایین تربیت می کنند، فرزندانی که احساس می کنند با جامعه بیگانه اند، ضد اجتماعی اند و پرخاش می کنند. به بیان دیگر کودکانی که به آنها بی توجهی شده است، بزرگسالانی نیازمند توجه بار می آیند
هر چه والدین از نظر عاطفی سردتر باشند، شما در روابط تان محتاط تر برخورد می کنید
هر چه والدین تان کمتر احساساتی باشند، در آینده شما بیشتر محتاط خواهید بود . این یک دیدگاه اثبات شده است. اگر والدین به خواسته های کودک خود توجه نکرده و مهربانی نکنند، همین رفتار را از جانب فرزندشان طلب می کنند. در این مطالعه اثبات شده است که کودک به طور ناخودآگاه به دنبال توجه والدین است. اما آن را به شکل بیرونی نشان نمی دهد و در نهایت ابراز احساسات کردن را یاد نمی گیرد. فرزند چنین والدینی بودن، باعث می شود در اکثر مواقع عشق را به شکل غیرکلامی و از طریق هدیه دادن یا اشکال مختلف تماس فیزیکی نشان دهید. به طور همزمان کسی را بغل نمی کنید، نمی بوسید و تمام وقت خود را صرف کار یا سرگرمی های خود می کنید تا به عزیزان خود بی توجهی کرده باشید
وقتی والدین شما از هم جدا می شوند، شما نسبت به عشق و روابط بدبین می شوید
افراد زیادی در خانواده های ناقص بزرگ می شوند که شامل والدین مطلقه، یا مادران و پدران مجرد است، و این موضوع روی دیدگاه آنها نسبت به عشق تاثیر گذاشته و باعث بی ثباتی در رفتارهای زناشویی می شود. داشتن والدین مطلقه یا مجرد، یا شما را نسبت به ازدواج بدبین می کند یا بیش از حد محتاط. اگر خانواده ناکاملی دارید، نسبت به تشکیل خانواده بی تفاوت هستید زیرا مرتبا میترسید سرنوشت والدین تان را تکرار کنید.
اما از طرف دیگر ممکن است عاشق کسی شوید که با او ارتباط بسیار نزدیکی را احساس می کنید. این امر به نوبه خود باعث روابط کوتاه مدت انفجاری می شود و به همان سرعتی که شکل می گیرد از بین می رود .
پرسش های پر تکرار در رابطه با رابطه والد و فرزند
فرزندان از کدام والد بیشترین تاثیر را میپذریند؟
تاثیر والدین بر روی فرزندان یک مسئله پیچیده است و نمیتوان آن را به صورت قطعی مشخص کرد که فرزندان بیشتر از کدام والد تحت تأثیر قرار میگیرند. در واقع، هر دو والد نقش و تأثیر مهمی در رشد و توسعه فرزندان دارند و هر یک از آنها میتوانند ارتباطات معنیدار و الگوهای رفتاری مثبتی ارائه دهند.
در بسیاری از موارد، فرزندان از هر دو والدشان تأثیر میپذیرند و الگوهای رفتاری، ارزشها، و روابطی که از هر دو آنها یاد میگیرند، شکلدهنده شخصیت و رفتار آنها میشود. اما در شرایط مختلف، ممکن است یکی از والدین بیشترین تأثیر را بر فرزندان داشته باشد، به عنوان مثال، زمانی که یکی از والدین بیشتر در فرآیند تربیتی و پرورش فرزندان مشارکت داشته و نقش بیشتری در مراقبت و پشتیبانی از آنها داشته باشد.
در هر صورت، تأثیر والدین بر فرزندان یک فرآیند پویا و پیچیده است و بستگی دارد به عواملی مانند نوع رابطه والدین با فرزندانشان، شرایط خانوادگی، فرهنگ خانواده، و سبک تربیتی والدین.
آیا درست است که دختران تاثیر بیشتری از مادران خود میپذریند؟
واقعیت این است که تأثیر والدین بر فرزندان یک مسئله بسیار پیچیده و متفاوت است و نمیتوان آن را به صورت کلی بیان کرد که دختران یا پسران تأثیر بیشتری از کدام والد میپذیرند. همانطور که قبلاً گفته شد، هر دو والد نقش و تأثیر مهمی در رشد و توسعه فرزندان دارند و هر یک میتوانند به عنوان مدلهای الگویی و ارائهدهندگان ارزشها و رفتارهای مثبت برای فرزندان خود عمل کنند.
با این حال، برخی از مطالعات نشان دادهاند که در مواردی دختران بیشتر از مادران خود تأثیر میپذیرند. علت این مسئله میتواند به دلایل متعددی بازگردد از جمله:
۱٫ تمایل دختران به ایجاد ارتباطات نزدیکتر با مادران خود و بیشترین زمانی که با آنها را میگذرانند.
۲٫ اشتراک فرهنگی و تجربیات زندگی بیشتری بین مادر و دختران.
۳٫ امکانات بیشتری برای مادران برای پیوستگی به فرزندان و در نتیجه تأثیر بیشتری بر آنها.
به هر حال، این ادعا نیاز به بررسی بیشتر و تحقیقات بیشتر دارد و نمیتوان آن را به طور قطعی بیان کرد که دختران تأثیر بیشتری از مادران خود میپذیرند.
در چه سنی تاثیر پذیری فرزندان از والدین بیشتر است؟
تأثیرپذیری فرزندان از والدین در طول عمر آنها متغیر است و در انواع مختلفی از روابط و مراحل زندگی، ممکن است تأثیر بیشتری داشته باشد. اما به طور کلی، برخی از مراحل زندگی که تأثیر والدین بر روی فرزندان بیشتر است عبارتند از:
۱. کودکی: در این دوره، کودکان بسیار حساس و وابسته به والدین خود هستند و بسیاری از الگوها و ارزشها را از آنها یاد میگیرند. تأثیر والدین در این دوره میتواند بر توسعه روانی و اجتماعی، اعتماد به نفس، و شخصیت کودکان بسیار موثر باشد.
۲. نوجوانی: در این دوره، نوجوانان هویت خود را شکل میدهند و در جستجوی استقلال و هویت خود هستند. اما همچنان نیاز به پشتیبانی و راهنمایی والدین دارند. تأثیر والدین در این دوره میتواند بر تصمیمگیریها، رفتارها و ارزشهای نوجوانان تأثیرگذار باشد.
۳. دوره جوانی و بزرگسالی: حتی در دورههای بعدی زندگی، تأثیر والدین بر فرزندان همچنان موجود است. این تأثیر میتواند بر ارتباطات فردی، شغلی، و اجتماعی آنها تأثیرگذار باشد.
به طور کلی، تأثیر والدین بر روند زندگی فرزندان طی سالها و در مراحل مختلفی از زندگی آنها حاکم است، اما در دورههایی مانند کودکی و نوجوانی، این تأثیر بیشتر به نظر میرسد زیرا در این دورهها اساسیترین اصول، ارزشها و الگوهای رفتاری به فرزندان انتقال داده میشود.
نقش والدین در تربیت فرزندان بیشتر از یا مدارس؟
تربیت فرزندان نه تنها توسط والدین بلکه توسط مدارس و سایر محیطهای اجتماعی نیز انجام میشود. هر یک از این محیطها نقش مهمی در توسعه و شکلگیری شخصیت و رفتار فرزندان دارند. اما والدین به عنوان اولین و مهمترین مدرسان و الگوها برای فرزندان، تأثیر بسیار زیادی دارند و نقش آنها در تربیت و توسعه فرزندان بسیار حیاتی است.
والدین به عنوان افرادی که بیشترین زمان را با فرزندان خود در محیط خانه سپری میکنند، توانایی بیشتری برای ایجاد ارتباط نزدیک و عمیقتر با فرزندانشان دارند. آنها میتوانند ارزشها، اصول، و مهارتهای زندگی را به فرزندان انتقال دهند و با ایجاد یک محیط حمایتکننده و معنیدار، اعتماد به نفس فرزندان را افزایش دهند. همچنین، الگوهای رفتاری و ارزشی که والدین به فرزندان خود نشان میدهند، برای آنها الگویی اساسی برای یادگیری و پیروی است.
از طرفی، مدارس نیز به عنوان یکی از محیطهای اصلی آموزش و پرورش فرزندان، نقش مهمی در تربیت و توسعه آنها دارند. در مدارس، فرزندان با اجتماع و همسن و سالان خود در ارتباط هستند و میتوانند مهارتهای اجتماعی، تحصیلی، و فردی خود را تقویت کنند. همچنین، مدارس محیطی فراگیر برای یادگیری مفاهیم تحصیلی و اجتماعی فراهم میکنند و به فرزندان کمک میکنند تا مهارتهای لازم برای زندگی موفق در جامعه را یاد بگیرند.
به طور کلی، هر دو محیط والدین و مدارس در تربیت فرزندان نقش مهمی دارند و ترکیبی از این دو محیط میتواند بهترین شرایط را برای رشد و توسعه شخصیتی و تحصیلی فرزندان فراهم کند.
آیا چیزی به اسم تربیت درست و غلط وجود دارد؟
مفهوم تربیت درست و غلط به عنوان یک مفهوم نسبی است و ممکن است به تفاوتهای فرهنگی، اجتماعی، و زمانی بستگی داشته باشد. به عبارت دیگر، تربیت درست و غلط به معیارها و ارزشهای مختلفی که در جوامع مختلف و در زمانهای مختلف برجسته میشوند، بستگی دارد.
به طور کلی، در بسیاری از جوامع، تربیت درست به معنای ارائه محیطی محافظتکننده، حمایتی، احترامآمیز، و الهیاتی برای رشد و توسعه فرزندان است. این نوع تربیت اغلب شامل ارزشهایی مانند رعایت اخلاق و اصول انسانی، توجه به نیازهای فرزندان، ایجاد اعتماد به نفس، تشویق به خلاقیت و استقلال فردی، و توسعه مهارتهای اجتماعی و روحی است.
از طرف دیگر، تربیت غلط ممکن است به تربیتی اشاره کند که محیط ناسالمی را برای رشد فرزندان فراهم میکند، مثلاً ارائه الگوهای رفتاری ناسالم، نقض حقوق فرزندان، فشار روحی یا جسمی بر روی آنها، و یا عدم توجه به نیازهای روحی و روانی آنها. این نوع تربیت ممکن است منجر به مشکلات روانی، اجتماعی، و شخصیتی در فرزندان شود.
بنابراین، این مفهومها نسبی است و به معیارها و ارزشهای هر جامعه و فردی بستگی دارد. اما به طور کلی، تربیت درست آن است که فرزندان را به شیوهای تحت تأثیر مثبت و سازنده قرار دهد و آنها را برای زندگی موفق و اخلاقی آماده کند.
خلاصه
- اگر والدین شما دلسوز بوده و به شما ابراز محبت کنند، در آینده فردی اجتماعی تر خواهید بود
- هر چه والدین تان بی توجه تر باشند، در آینده بیشتر به دنبال جلب توجه می گردید
- هر چه والدین کمتر احساساتشان را نشان دهند، شما نیز در روابط تان محتاط تر خواهید بود
- وقتی والدین تان طلاق گرفته یا مجرد هستند، نسبت به عشق و روابط بدگمان می شوید.
به یاد داشته باشید که رابطه شما با پدر و مادرتان تاثیر بسزایی در نحوه برخورد شما با اطرافیان تان در آینده خواهد داشت .