در این مقاله از سری مقالات مجله اینترنتی مبین میخواهیم به بررسی برنامه نود و حذف عادل فردوسی پور از این برنامه بپردازیم.پس با ما همراه باشید.
تقریبا نزدیک به بیست سال است که دو شنبه هر هفته، فارسی زبانان سراسر جهان به مدت ۱۸۰ دقیقه به تماشای برنامه نود از طریق گیرنده های تلوزیون خود مینشستند و حالا میبینیم که تیتر یک روزنامه همشری این میشود :
مسعود میر: تمام شد و رفت پی کارش، هر چه بود را با خود شست و برد و حالا چیزی جز حسرت و حیرت باقی نمانده‌است.
قسمت اول برنامه نود
روز دوشنبه ۲۳ مرداد سال ۱۳۷۸ شبکه سه، برای اولین برنامه نود به تهیه کنندگی و مجری گری عادل فردوسی پور به روی انتن رفت.این برنامه هر هفته دو شنبه ها به مرور و تحلیل رویدادهای مرتبط با فوتبال ایران می پرداخت. ه‌طور معمول، این برنامه صحنه‌هایی از بازی‌های لیگ برتر فوتبال ایران، جام حذفی، گزیده‌هایی از لیگ دسته اول فوتبال ایران، تحلیل مسائل مربوط به داوری بازی‌ها با حضور کارشناسان داوری و بررسی حواشی فوتبال ایران را پخش می کرد.
بخش های مختلف برنامه نود
۹۰ درجه
این بخش، بخش اول برنامه نود بود که در ان تصاویر کوتاهی از بازی ها را نشان میداد و عادل فردوسی پور درباره هر یک از انها توضیحاتی را ارائه میداد.
بخش خلاصه بازی ها
در این بخش به طور معمول خلاصه بازی ها را به نمایش میگذاشتند.
بخش کارشناسی
در این بخش که در گذشته دو کارشناس، یکی در مورد مسائل فنی و دیگری درباره مسائل داوری به کارشناسی میپرداخت، پخش میشد که بعد از مدتی کارشناسی مسائل فنی از برنامه حذف شد.
میهمان
در هر قسمت از برنامه معمولا مربیان، بازیکنان یا مسئولین کادر فنی تیم ها به برنامه دعوت میشدند و با عادل فردوسی پور به گفتگو میپرداختند.
از ۹۰ تا ۹۰
در این بخش به بررسی خلاصه مهم ترین اخبار فوتبال ایران و بازیکنان خارج از کشور میپرداختند.
مسابقه پیامک کوتاه
در هر برنامه پرسشی به عنوان نظرسنجی یا مسابقه مطرح میشود و در آن از بینندگان خواسته میشود تا پاسخ را به شمارهٔ ۲۰۰۰۹۰ بفرستند.
این بخش از مهم‌ترین بخش‌های برنامه‌است تاکنون چند بار باعث تغییر در برخی تصمیمات مسئولان و سرنوشت برخی مسایل فوتبال ایران شده‌است. با اینکه این برنامه معمولاً نزدیک نیمه شب پخش میشود؛ اما همواره تعداد پیامک‌های آن در مقایسه با برنامه‌های دیگر بیشتر است.
این برنامه رکورد بیشترین پیام کوتاه را در بین همهٔ برنامه‌های صدا و سیما با شش میلیون و ۴۰۰ هزار پیامک در اختیار دارد.
در ویژه برنامه‌ای با موضوع برکناری علی دایی از سرمربیگری تیم ملی فوتبال ایران در تاریخ ۱۲ فروردین ۸۸ و در یک مسابقه پیام کوتاه با عنوان علل ناکامی تیم ملی در بازی‌های مقدماتی جام جهانی بیش از سه میلیون پیامک به پیامگیر برنامه ارسال شد.
همچنین در یک مسابقه پیام کوتاه که در تاریخ ۲۶ ژانویه ۲۰۰۹ با عنوان «آیا با رویکرد برنامه نود موافق هستید؟» که پس از صحبت‌های مخالفین برنامه برگزار شد، بیش از دو میلیون و صد هزار نفر شرکت کردند و بیش از یک میلیون و هفتصد هزار رأی موافق به برنامه ارسال کردند.
بیشترین پیام کوتاه مربوط به مرگ ناصر حجازی نزدیک ۵ میلیون بود در حالی که از ۳ ساعت پخش ۱ ساعت و نیم پیامک ۹۰ قطع شده بود.
در آذر ۱۳۹۲ برنامه ۹۰ به مناسبت پخش مراسم قرعه‌کشی جام جهانی برنامه ویژه داشت. در این برنامه که با حضور مهدی مهدوی‌کیا و جواد نکونام قرعه‌های بیرون آمده در جام جهانی مورد بررسی قرار گرفته بود، بیش از شش میلیون و ۴۰۰ هزار پیامک از سوی مخاطبان دریافت شد تا رکوردی جالب توجه برای برنامه ۹۰ و عادل فردوسی‌پور به ثبت رسیده باشد.(ویکیپدیا)
انالیز فنی
در این بخش که از سال ۹۳ به برنامه اضافه شد بازی‌های مهم یا خاص هر هفته (از بعد فنی یا کیفیت) توسط یک تیم چند نفره آنالیز میشود و ماحصل آن با تصاویر مربوط به بازی و صدای حمید محمدی پخش می‌گردد.
حاشیه های نود
برنامه نود همراه به دلیل بررسی و نقد اتفاقات فوتبال ایران یک برنامه جنجالی محسوب میشد.همچنین عادل فردوسی پور به دلیل پرداختن به مسائل و موشکافی در اتفاقات فوتبال ایران، بارها و بارها توسط مدیر شبکه سه و صدا و سیما توبیخ شده است.به عنوان مثال پس از انتقال تیم پاس تهرن به شهر همدان، عادل فردوسی پور را از پرداختن به این مسئله و اتفاق منع کردند.
همچنین تا به امروز تعداد زیادی از تیم های تهرانی به شهر های مختلف ایران منتقل شدند که عادل فردوسی پور به آنان نپرداخته است.
علاوه بر این برخی از بخش های برنامه نود نیزا، سفارشی بوده است.
سیاسی ترین برنامه نود
سرانجام در برنامه دوشنبه ۱۶ خرداد ۹۰ برنامه‌ای اختصاصی با حضور سیداحمد لطفی‌آشتیانی و علی‌اصغر یوسف‌نژاد نمایندگان مجلس موافق و مخالف به روی آنتن رفت. این طولانی‌ترین برنامهٔ زندهٔ ورزشی تاریخ صداوسیما بود. نظرسنجی برنامه به موضوع انتقال تیم‌ها از شهری به شهر دیگر اختصاص داشت و بیش از ۹۰ درصد مردم در همان دقایق ابتدایی مخالف انتقال تیم‌ها بودند. نزدیک ۳ میلیون نفر در این نظرسنجی شرکت کردند. لطفی در توجیه این که چرا مردم شهر و استان خودتان با نظر شما مخالف‌اند (استناد به پیامک‌های برنامه) طی اظهاراتی عجیب به شهروندان اراکی گفت بیشتر مردم شهر اراک کارگر هستند و بعد از این که شام می‌خورند و نماز می‌خوانند، می‌خوابند چون صبح زود باید سر کار بروند و در بخش دیگری از سخنانش گفت که بخشی از ورزشکاران استان موبایل ندارند و بخشی دیگر هم تا این وقت شب بیدار نیستند که نمی‌توانند از من حمایت کنند!
فردوسی‌پور با اشاره به سیاست‌زدگی فوتبال گفت: «آقاجون دست از سر فوتبال بردارید.» فردوسی‌پور با انتقاد تلویحی از استفاده ابزاری از مفهوم عدالت به شعار کلیدی دولت احمدی‌نژاد حمله کرد و گفت: «به خدا که این عدالت نیست، کجاش عدالته؟ اگر قرار است عدالت اجرا شود چرا تیم به اراک منتقل شود چرا به ساری نرود چرا به زاهدان نرود…؟ امیدوارم تصمیم‌سازان مملکت که خیلی‌هاشون ورزشی نیستند و ربطی به فدراسیون فوتبال ندارند. حتی به سازمان تربیت بدنی هم ندارند، یه کم به نظر مردم اهمیت بدهند» او عملاً فدراسیون و سازمان تربیت بدنی را با گفته‌هایش جدا کرد تا اشاره‌اش به محمود احمدی‌نژاد باشد. احمدی‌نژاد در سفر استانی به اراک قول انتقال تیم نفت به این شهرستان را داده بود. فردوسی‌پور همچنین با کنایه به اظهارات اخیر رحیمی معاون اول احمدی‌نژاد گفت: «سفر می‌کنند و یک سری شعار می‌دهند یاالله یاالله تیم می‌خوایم و به‌شان تیم می‌دهند».
او در همین زمینه دست به افشاگری زد و همهٔ نمایندگان مجلسی که در نقل و انتقالات تیم‌ها دخیل بودند را نام برد:
«پیکان چرا رفت قزوین؟ به خاطر این که آقای ابوترابی قزوینی هستند، چرا صبا رفت به قم، چون آقای علی لاریجانی قمی هستند و حمایت کردند، پاس چرا رفت همدان چون آقای حاجی‌بابایی، آقای آقا محمدی و کیومرث هاشمی و یک سری از مقامات همدانی هستند. او جمله‌ای را هم از مدیر سابق برق شیراز گفت: «اگر سعدی زنده بود الان می‌گفت؛ نابرده رنج، گنج میسر میشود/ مزد آن گرفت جان برادر که لابی سیاسی کرد.»
فردوسی‌پور در واکنش به نمایندهٔ اراک که گفت: آقای فردوسی‌پور شما که تصمیم‌گیر نیستید و کسی حق ندارد برای دولت تکلیف تعیین کند، گفت: «آیا تصمیمات دولت وحی منزل است؟ پس ما نتیجه می‌گیریم مردم مهم نیستند، کارشناسان مهم نیستند به همین دلیل رأی بر نمی‌گردد.»
حرفهای بیش از ۱۵ نماینده مجلس در انتقاد از انتقال تیم‌ها پخش شد. یوسف نژاد نمایندهٔ ساری: «این انتقال‌ها غیرقانونی است. مگر تیم فوتبال، شکلات است که هدیه‌اش بدهیم». کواکبیان، نمایندهٔ سمنان: «دولت به دلیل آرای ملت باید همین امشب رأیش را برگرداند.» نمایندهٔ آبادان: «اگر به این استدلال‌ها باشد، باید ۲ تا تیم دیگر هم به ما بدهند چون ما مهد فوتبالیم، تازه ۸ سال هم جنگیدیم.» حسینی، نماینده اهواز هم گفت: «آقای لطفی نیم ساعت دیگر بماند، هیئت دولت را هم می‌برد اراک. اگر قرار به انتقال باشد باید وزارت نفت به خوزستان بیاید که معدن نفت ماست.» اخوان نماینده تفرش: «مجلس جای سیاست‌گذاری است نه جای سیاست بازی! با توجه به نزدیک شدن به انتخابات مجلس برخی این کارها را برای جلب آرای مردم انجام می‌دهند.» (منبع ویکیپدیا)
واکنش ها
در واکنش به این برنامه باشگاه پاس همدان علیه شخص فردوسی‌پور بیانیه داد و مدعی شد با حرکتی ناجوانمردانه سخنان مدیرعامل پاس همدان را تحریف کرده‌است و به دنبال سهم‌خواهی و منفعت طلبی است و آب در آسیاب دشمن می‌ریزد. همچنین سیاست‌های دولت خدمتگذار را که با رأی ۳۰ میلیونی مردم انتخاب شده، برنمی‌تابد و خود را تافته جدا بافته از ملتی می‌داند که دولت را به رسمیت شمرده و تابع فرامین نظام مقدس جمهوری اسلامی هستند. در این بیانیه هرگز اشاره‌ای به نظرسنجی ۳ میلیونی نشده‌است.
عباس رجایی نماینده اراک در مجلس شورای اسلامی ممنوع‌التصویر شدن عادل فردوسی‌پور را خواستار شد. گفت: «درعین حال حق نمایندگان استان مرکزی است که در دادگاه علیه این مجری طرح شکایت کنند!» بهمن اخوان نماینده مردم تفرش در واکنش منفی به انتقال تیم‌ها: «حداقل به نظر میلیون‌ها بیننده ۹۰ احترام می‌گذاشتید! ما تیم فوتبالی که بازیکن بومی نداشته باشد و هیچ تعصبی نسبت به شهر اراک نداشته باشد، نمی‌خواهیم.»
سایت هفت صبح: «فردوسی‌پور از مشاوران شرکت ملی نفت ایران است که در هفته‌های اخیر زمزمه‌های برکناری وی از این منصب قوت گرفته‌است. او برنامهٔ خود را به تریبونی علیه سیاست‌های تمرکززدایانهٔ دولت تبدیل کرده‌است. برکناری قریب‌الوقوع عادل فردوسی‌پور از مشاورت ورزشی NIOC و قطع منافع، باعث شده وی از سرمایهٔ رسانهٔ ملی برای نفع شخصی خود و تخریب چهره‌های اصولگرای پیشرو و مقامات دولتی از جمله معاون اول رئیس‌جمهور سوء استفاده کند.»
پس از جلسه هیئت دولت ۱۸ خرداد ۱۳۹۰ و در واکنش به نظر سنجی برنامه ۹۰، محمود احمدی‌نژاد هرگونه انتقال تیم مس سرچشمه به همدان را منتفی اعلام کرد و با بیان اینکه این تیم با زحمت مردم و کارگران سرچشمه به لیگ برتر رسیده‌است باید در همین منطقه باقی بماند.(منبع ویکیپدیا)
سانسور برنامه ۹۰
در شهریور سال ۱۳۸۷ شبکه تلویزیونی جام جم ۳ که متعلق به صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران میباشد، بخش‌هایی از یک برنامه نود را که مربوط به پاسخ‌های امیر قلعه‌نویی به اتهام‌های مطرح شده از سوی علی دایی میشد را سانسور کرد.همچنین در اسفند ماه ۹۲ شبکه‌های جام جم ۲ و ۳ در تکرار برنامه نود سخنان محمد مایلی‌کهن در مورد علاقه اش به داریوش اقبالی مورد سانسور این دو شبکه قرار گرفت و پخش نگردید.
و اما توقف پخش برنامه نود
پس از اینکه علی فروغی به ریاست شبکه سه منصوب شد خبرهایی مبنی بر مخالفت وی با عادل فردوسی پور منتشر شد و حتی خبرهای مبنی بر لغو پخش برنامه نود؛ که البته وی با برنامه نود مشکلی نداشت بلکه با عادل فردوسی پور تهیه‌کننده و مجری برنامه دچار مشکل بود. این درگیری‌ها پس از اینکه تلویزیون مانع حضور کارلوس پویول بازیکن و کاپیتان سابق بارسلونا شد قوت بیشتری گرفت. سپس در تاریخ ۲۹ مرداد نیز برنامه نود به خاطر سانسورهای تلویزیون ۳۰ دقیقه زودتر به پایان رسید.
رسانه‌های مجازی خبر از عدم پخش برنامه نود در تاریخ ۲۳ مهرماه ۱۳۹۷ به دلیل پخش مستقیم بازی ملی اسپانیا و انگلیس دادند اما برخی از رسانه‌ها نسبت به اختلاف عادل فردوسی‌پور و مدیریت شبکه سوم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران علی فروغی گمانه زنی‌هایی را پیش بردند.
شواهد و قرائن حاکی از پخش شدن این برنامه در تاریخ ۳۰ مهر ماه ۱۳۹۷ بود و همگان انتظار داشتند که این برنامه در ساعت مناسب خود پخش شود اما صدور اطلاعیه‌ای از سوی سرپرست روابط عمومی شبکه سوم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با این شرح «با عنایت به رفتار غیر حرفهای تهیه‌کننده و مجری برنامه نود در عدم پخش این برنامه بعد از بازی انگلیس-اسپانیا در دوشنبه گذشته و همچنین استمرار رفتار خارج از عرف ایشان در مصاحبه خلاف ابلاغ گروه ورزش، برنامه مذکور این هفته پخش نخواهد شد.» دلالت بر این موضوع داشت که این برنامه در تاریخ ۳۰ مهر ماه ۱۳۹۷ نیز پخش نخواهد شد. بعد از آن درگیری علی فروغی با عادل فردوسی پور قطعی شد.
پس از آن در تاریخ ۲۰ اسفند ۹۷ عادل فردوسی پور جایزه بهترین برنامه تلویزیون را با رای مردم به دست آورد و پس از گرفتن جایزه گفت: من خیلی خوشحالم که امسال در سخت‌ترین سال کاری‌ام دو جایزه گرفته‌ام از هیئت داوران که اسامی آنها را دیدید.
برنامه‌های ترکیبی همگی خاک خورده صحنه و فرزندان تلویزیون هستند و مایه مباهات است برای من که از چنین هیئت داورانی به عنوان بهترین برنامه جایزه گرفتم. من فرزند رسانه ملی هستم. در این ۲۲–۲۳ سال، همیشه سعی کردم صادقانه و پاک کار کنم و مدیون رسانه هستم. اینکه در سخت‌ترین سال کاری‌ام و در سالی که حتی در رسانه‌ام به من بی‌مهری شد، اینکه می‌بینم خانواده بزرگ رسانه من را می‌بیند و تلاش من و همکاران ۱۵۰–۲۰۰ نفره من دیده میشود، برایم خیلی ارزشمند است.
این جایزه دوم که مردم به من دادند، فراتر از ارزشمند است. به خصوص امسال که سال عجیب و غریبی را سپری کردم. من همیشه به مردم مدیون هستم و واقعاً نمی‌دانم چطور از مردم تشکر می‌کنم .
خیلی منقلب شدم به خاطر سختی‌هایی که در این سال کشیدم و به نظرم خیلی از آنها ناحق بودند. همه از جلوی چشم‌هایم رد میشود ولی این جایزه مثل یک اکسیر است. مثل این لطف هیئت داوران، لطف مردم و لطف سازمان نسبت به من؛ این‌ها برایم یک اکسیر است که تمام سختی‌ها و غم‌ها را کنار می‌گذارم. خیلی تشکر می‌کنم به خاطر حواشی ایجاد شده؛ از وزیر محترم ارتباطات، از پلیس فتا، دکتر میرباقری، ستاد برگزاری جشنواره؛ که خیلی محکم ایستادند و صیانت کردند از آرای مردم که همیشه خط قرمز من است.
از آنها واقعاً سپاسگزارم. این جایزه را من مدیون مردم هستم و تقدیم به مردم می‌کنم. امیدوارم که لایق این همه لطف و حمایت مردم طی این بیست و چند ساله باشم. باز هم می‌گویم که فرزند رسانه هستم و مدیون تلویزیون تا کنایه‌هایی را به علی فروغی زده باشد. سپس در تاریخ ۲۷ اسفند ۹۷ به صورت رسمی توسط رئیس صداوسیما اعلام شد که دیگر برنامه نود پخش نمی‌شود. سپس عادل فردوسی پور در مصاحبه‌ای اعلام کرد: برنامه امشب ۹۰ به آیتم‌های نوروزی و گلچین اتفاقات سال اختصاص داشت.
تیم برنامه‌ساز و من در چند روز گذشته مشغول تهیه آیتم‌ها بودیم اما امروز به دستور مدیر شبکه سه برنامه ۹۰ از جدول پخش برنامه‌های شبکه خارج شد. وی افزود: در شرایطی که تنها چند روز از انتخاب برنامه ۹۰ به عنوان بهترین برنامه سازمان صدا و سیما از نگاه مردم و بهترین برنامه ترکیبی از نگاه داوران می‌گذرد، از پخش برنامه ممانعت به عمل آمد. فردوسی پور در پاسخ به این سؤال که آیا پیشنهاد قائم مقامی شبکه ورزش را می‌پذیرید؟ نیز تأکید کرد: خیر. این پیشنهاد را رد کرده‌ام.
این گزارشگر فوتبال خاطرنشان کرد: برنامه ۹۰ فرزند من است و حاصل زحمات طاقت فرسا و شبانه‌روزی صدها نفر که خالصانه برای رسیدنش به جایگاه امروز تلاش کرده‌اند. ممکن نیست آدم فرزندش را با پست و مقام معاوضه کند.
مدیر شبکه ۳، علی فروغی هم اظهار کرد که نود از سال آینده (۱۳۹۸) با تیمی جدید پخش خواهد شد؛ که البته فوتبال دوستان با هشتگ نه به حذف عادل مخالفت خود را با برکناری عادل از نود اعلام کردند، در همین حین، برخی از رسانه‌ها مقالاتی دربارهٔ خیانت محمدحسین میثاقی به عادل نوشتند که البته خودش این موضوع را تکذیب کرد.
شما درباره حذف عادل فردوسی پور چه برداشتی دارید ؟ با ما به اشتراک بگذارید.