۸ اشتباه والدین در تربیت کودکان که فرزند بزرگ تر هرگز آنها را فراموش نخواهد کرد

بسیاری از افراد آرزوی داشتن یک خانواده بزرگ و شاد را دارند. اما به دنیا آوردن یک فرزند جدید با توجه به همه مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید، برای بسیاری از والدین نگران کننده است. فرزندان بزرگ تر هم مثل والدین مشکلات خاصی خواهند داشت که باید با آنها کنار بیایند. به همین خاطر، مادران و پدران باید هم به نوزاد جدید و هم به فرزندان بزرگ تر کاملا توجه داشته باشند. بچه های بزرگ تر باید به تغییراتی که در خانواده رخ می دهد عادت کنند و آماده کمک به والدین باشند.

در این مقاله نظرات روانشناسان، والدین و فرزندان بزرگ تر خانواده ها را بررسی می کنیم تا بفهمیم مادرها و پدرها معمولا چه اشتباهاتی مرتکب می شوند.

آماده نکردن کودکان برای تولد فرزند جدید

خبر تولد قریب الوقوع فرزند بعدی ممکن است برای کودک بزرگ تر شوکه کننده باشد چون قبلا خودش مرکز توجه خانواده بوده است و همه فقط به او اهمیت می داده اند، اما حالا مجبور خواهد شد برای جلب توجه والدین بجنگد. بسیاری از کودکان هم فکر می کنند که والدین شان تصمیم گرفته اند جایگزینی برای آنها پیدا کنند، و در نتیجه از خواهر یا برادرشان، حتی قبل از اینکه به دنیا بیاد، متنفر می شوند.

به همین دلیل، خیلی مهم است که با کودک خود در مورد نوزادی که در راه دارید صحبت کنید. والدین باید توضیح دهند که تولد یک خواهر یا برادر جدید مزایای فراوانی به دنبال خواهد داشت. بعنوان مثال همیشه یک همبازی دارند که می توانند خیلی چیزها به او بیاموزند و الگوی خوبی برایش باشند. البته والدین هم باید عشق و محبت خود را به اندازه کافی به همه فرزندان نشان دهند.

نقض حریم خصوصی

وقتی کودک جدیدی به دنیا می آید، کار و گرفتاری والدین واقعا زیاد می شود و ممکن است گاهی حواس شان نباشد که بعضی از کارهای آنها حریم خصوصی فرزند اول را نقض می کند. مثلا برخی والدین وسایل و اسباب بازی های کودک بزرگ تر را بدون اجازه گرفتن از او به نوزاد می دهند. در این صورت کودک اعتماد به نفس خود را از دست داده و فکر می کند که دیگر برای والدینش مهم نیست، و در نتیجه بعدها فردی خجالتی خواهد شد.

• “من به بچه هایم یاد داده ام که بعضی اسباب بازیها هست که همه می توانند با آنها بازی کنند، و هر کدام از بچه ها هم اسباب بازی شخصی خود را دارد. هر کدام از بچه های من یک اسباب بازی مورد علاقه خودشان را انتخاب کرده اند و اگر دوست نداشته باشند مجبور نیستند آن را به بقیه بدهند.” FRIKADELECHKA / وبسایت پیکابو

تغییر سنت های خانوادگی

ورود یک کودک جدید به خانواده اتفاقی مهم است که طبعا می تواند بسیار استرس زا هم باشد. فرزند بزرگ تر هم باید با استرس زیادی دست و پنجه نرم کند، و دقیقا همین جاست که سنت های خانوادگی خوب بیش از پیش اهمیت می یابند. اگر والدین قبلا موقع خواب برای کودکشان کتاب یا لالایی می خواندند یا با هم مسواک می زدند، باید باز هم این کارها را ادامه بدهند.

سنت های خانوادگی اعضای خانواده را متحد می کنند و باعث می شوند که هر یک از اعضا احساس اهمیت کند، و کودک بزرگ تر هم می فهمد با وجود تغییرات بزرگی که پیش آمده، هر اتفاقی هم که بیفتد، والدین قبل از خواب برای او کتاب می خوانند.

مقایسه کودکان با یکدیگر

هرچه کودک بزرگ تر می شود، در جریان شکل یافتن شخصیت خود بیشتر با اطرافیان مشکل پیدا می کند؛ و در چنین مواقعی والدین معمولا جمله ای مثل این را می گویند: “چرا نمی توانی مثل خواهر کوچکت خوب باشی؟”

اما مقایسه فرزندان با هم به هیچ عنوان کار خوبی نیست.

تحقیقات نشان می دهد که چنین رفتاری بر وضعیت روانی هر دو کودک تاثیر منفی می گذارد. یکی از آنها دچار استرس می شود چون انتظارات والدین بیش از حد توان اوست، و کودک دیگر هم احساس می کند خودش کار اشتباهی کرده که باعث متشنج شدن رابطه شان با والدین شده است.

تصور اینکه کودک بزرگ تر باید مثل یک فرد بزرگسال رفتار کند

والدین اغلب انتظار دارند که بزرگ ترین فرزندشان مانند افراد بالغ رفتار نموده و در کارهای خانه و مراقبت از بچه های کوچک به آنها کمک کند. اما مهم ترین کاری که هر کودکی باید انجام دهد رشد سالم است، نه مراقبت از بچه های دیگر. البته کمک خواستن از فرزندان در کارهایی که می توانند به خوبی انجام دهند ایرادی ندارد، و در ضمن باید به آنها نشان دهیم که فرزند ارشد بودن یک امتیاز است نه مایه دردسر. مثلا می توانیم اجازه دهیم که آنها با دوستان خود به سینما بروند یا ۳۰ دقیقه دیرتر از بچه های دیگر بخوابند.

کم توجهی عاطفی

گاهی اوقات والدین توان یا فرصت توجه کافی به همه بچه هایشان را ندارند و ممکن است کم کم به فرزندان بزرگ تر کم توجهی کنند. اما چنین رفتاری واقعا برای بچه ها خطرناک است و ممکن است ارتباط گرفتن با دیگران و نشان دادن احساسات خود به آنها را برایشان بسیار مشکل کند.

بهترین راه حل این است که سعی کنید به فرزند خود توضیح دهید مراقبت از نوزاد واقعا خسته تان می کند و بعد از اینکه او کمی بزرگ تر شد، کارتان سبک تر می شود و می توانید بیشتر برای بچه ها وقت بگذارید.

خودداری از صحبت رو در رو با بچه های بزرگ تر

به گفته کارشناسان، ارتباط رو در رو بین والدین و فرزندان به رشد سالم بچه ها کمک می کند و عزت نفس و مهارت های یادگیری آنها را بهبود می بخشد. البته مدت زمان با هم بودن خیلی مهم نیست، بلکه کیفیت آن اهمیت دارد.

این مساله بویژه زمانی اهمیت پیدا می کند که همه دچار استرس هستند. وقتی مادر یا پدر وقت می گذارد تا با فرزندش صحبت کند، کودک احساس خاص بودن و مهم بودن خواهد داشت.

• “مهم ترین توصیه من به والدین این است که بچه ها را از هم جدا کنید. اجازه دهید اوقاتی را جدا از هم سپری کنند. هفته ای یک بار با یکی از بچه ها و بعد با بچه دیگرتان پیاده روی کنید. این کار نیاز آنها به ارتباط شخصی و مستقیم با شما را برآورده می کند و می توانید در این فرصت ها به رازهای کوچک فرزندان خود هم گوش دهید. وقتی بعد از مدتها دوباره با دختر بزرگم به پیاده روی رفتیم، او فقط دست من را گرفته بود و راه می رفت. بعد از یک سکوت طولانی (در حالیکه معمولا فقط وقتی ساکت است که خوابیده باشد)، گفت “مامان، وقتایی که فقط ما دو تا با هم هستیم چقدر خوبه”. این طوری بود که ما مشکل حسادت بچه ها را حل کردیم.” Anarchy49 / پیکابو

تمجید نکردن از بچه ها وقتی به خوبی با هم کنار می آیند

دکتر گوئن دوار می گوید که انتقاد خیلی راحت تر از تمجید کردن است. ولی اگر از بچه های خود تعریف کنید عزت نفس آنها را بهبود می بخشید و مهارت های ارتباطی شان را پرورش می دهید. اگر بچه ها حمایت شما را حس کنند و بفهمند که خوش رفتاری آنها با هم باعث خوشحالی والدین شان می شود، سعی می کنند حتی بهتر از پیش هم با یکدیگر کنار بیایند.

شما وقتی فرزند دیگری به دنیا آوردید با چه مشکلاتی روبرو شدید؟ یا شاید شما بزرگ ترین فرزند خانواده خودتان بوده اید و نکاتی دارید که می توانید با دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید؟