دیدگاهی که روان شناسان آن را « خودکارامدی » مینامند با تمرین کردن ایجاد میشود .
آیا شما عادت جدیدی چون ورزش کردن را آغاز کردهاید اما مرتبا از برنامه خود عقب میمانید؟ آیا به محض بروز سختیها تسلیم میشوید؟ آیا ایده « دنبال کردن اهداف» برای شما حقیقتا طاقت فرساست؟ شاید شما خودکارامدی یا عزت نفس پایینی داشته باشید. اما نگران نباشید. خودکارامدی با تمرین بدست میآید
خودکارامدی چیست؟
خودکارامدی به معقوله اعتماد به نفس مربوط است. همچنین به اراده و کمی به نظم و انضباط و انگیزه مرتبط است . وقتی خودکارامدی بالایی داشته باشید، باور میکنید که از پس هر کاری بر میآیید. حال هر کاری باشد. شاید شما سفری طولانی را آغاز کرده باشید اما میدانید که در نهایت به مقصد میرسید. شما موانع موجود در راه را به عنوان سرعت گیر و نه مانع میبینید. اگر به مشکلی بربخورید، شیوهای برای حل آن پیدا میکنید. شما میدانید که میتوانید . این باورها با شما متولد نشدهاند یا در اثر خوش شانسی یا معجزه بدست نیامدهاند . شما با گذشت زمان و تمرین کردن و تجربه کردن آن را بدست آوردهاید .
چگونه خودکارامدی را در خود پرورش دهیم
در بطن خودکارامدی این ایده نهفته است که شما میتوانید هر کاری که انجام میدهید را کنترل کنید و حداقل برخی از چیزهای اطرافتان را در زندگیتان میتوانید مدیریت و کنترل کنید. مثلا اگر روزی که میخواهید باشگاه بروید طوفان برف در بگیرد به مدت یک هفته ورزش خود را کنار نمیگذارید. یا از خانه انجام میدهید یا به خودتان یادآوری میکنید که روتین شما اجازه یک روز استراحت را به شما میدهد و برنامه بلند مدتتان تغییری نمیکند .
در زیر به چند شیوه که روان شناسان برای ایجاد خودکارامدی توصیه میکنند میپردازیم
برای پیروزیهای کوچک به خودتان تبریک بگویید
موفقیتهای گذشته سوخت موفقیتهای آینده هستند . این در مورد موضوعات کوچک مانند عادت نیز صادق است: اگر یکبار توانستید خود را به باشگاه برسانید، روز دوم راحتتر میتوانید بروید . این موضوع همچنین در مورد پروژههای بزرگتر نیز کاربردر دارد. اگر یک برنامه دوندگی در سطح مبتدی را آغاز کردهاید و با دویدن پنج کیلومتر در مسابقه از آن فارغ التحصیل شدید، موفقیت بزرگی است. حال شما میدانید که میتوانید یک برنامه را دنبال کنید. شما متوجه شدید که سریعتر از آنچه که تاکنون تصور میکردید میتوانید بدوید. شما حس دویدن را در زمانی که خسته هستید تجربه کردید اما به هر صورت دویدن را تمام کردید. و وقتی هدف جدیدی را آغاز کنید میتوانید همه این موارد را از نو تجربه کنید.
شاهد انجام کارهایی که میخواهید انجام دهید توسط دیگران باشید
دومین نکتهای که در مورد تجارب گذشته خود باید عمیقا به آن نگاه کنیم آن است که موفقیت دیگران را به طور نیابی تجربه کنید. شما باید الگوهای خود را به دقت انتخاب کنید و به کسی که حقیقتا الهام بخش شماست، توجه کنید.
برخی از مردم با نگاه کردن به برترین ورزشکار جهان برای رفتن به باشگاه انگیزه میگیرند . برخی دیگر، افرادی که سطح مهارت و تجربهشان نزدیک به شماست را الگو قرار میدهند . وقتی دوستتان وزنه سنگینی را جابه جا میکند شما برای او خوشحال میشوید این طور نیست؟
به دنبال افراد مشوق باشد
باور داشتن به خود لازم نیست یک پروژه واحد باشد. درست همانگونه که میتواند هم باشگاهی خود را تشویق کنید، رفیقتان نیز میتواند شما را تشویق کند . همچنین به دنبال مربیان، و راهنمایانی باشد که حس توقف ناپذیر بودن را در شما ایجاد میکنند . اگر کسی که به او اعتماد دارید بر این باور است که شما میتوانید کاری را انجام دهید، شما نیز باور میکنید
موفقیت را تصویر سازی کنید
وقتی در تلاش برای ماندن در یک مسیر هستید، باید بدانید مسیر به کجا ختم میشود. اگر آن را تبدیل به هدف خود کنید چه اتفاقی میافتد؟ وقتی از خط پایان عبور میکنید، آن وزنه سنگین را بالای سر میبرید یا به مدت یکسال با غذای خود سبزیحات مصرف میکنید چه احساسی به شما دست میدهد؟
وقتی به این موضوعات فکر میکنید تصور کنید که تلاش میکنید کاری انجام بدهید اما به طور موقت نمیتوانید. اگر آسیب ببینید چه احساسی به شما دست میدهد، یا دوست هم باشگاهی شما در روز وزنه برداری با شما به باشگاه نیاید؟ نقشه شما به قدر کافی بزرگ است که بر این موانع فائق شود، اما بهتر است از قبل به آنها فکر کنید و نقشهای برای مهار آنها بریزید. سپس در زمان مقرر برای انجام برنامهتان شک و تردیدی نخواهید داشت .