اولین بار است که می خواهید اسکی کنید. ولی ناگهان، به محض اینکه روی برف قدم می گذارید، احساس می کنید قبلا این کار را انجام داده اید. این حالت را دژاوو می نامند. شاید فکر کنید که دژاوو اتفاقی نادر است، ولی در واقع ۶۰ تا ۸۰ درصد افراد این احساس را تجربه کرده اند. اما برای بعضی از افراد دژاوو می تواند به این معنی باشد که یک مشکل زمینه ای وجود دارد و بدن می خواهد درباره آن هشدار بدهد.
دژاوو تجربه ای جالب است و می خواهیم در این مقاله دلایل آن را بررسی کنیم. راستش خود ما هم انتظار نداشتیم به این همه دلایل مختلف و مهم برسیم.
۱- دژاوو نشان می دهد که شما جوان هستید
اولین تجربه دژاوو اغلب برای بچه هایی اتفاق می افتد که ۱۰ سال یا کمتر سن دارند (و در سنین کمتر از ۶ سال خیلی نادر است). اما بیشترین فراوانی آن بین ۱۵ تا ۲۵ سالگی رخ می دهد، و بعد از آن، هر چه سن بالاتر می رود احتمال دژاوو کاهش می یابد.
۲- نشان می دهد که مغز شما مشغول فعالیت است
همانطور که گفتیم با افزایش سن احتمال تجربه دژاوو کمتر می شود، و این مساله باعث تعجب برخی دانشمندان شده بود چون فکر می کردند علت این پدیده اشکالاتی در حافظه است. در واقع دژاوو ممکن است نشانه ای از یک ذهن سالم باشد و نشان دهد که مغز شما توانسته یک سیگنال نادرست (یعنی “خاطره ای” که واقعی نیست) را کشف کند.
۳- شاید حافظه تان نمی تواند خود را هماهنگ کند
بسیاری از متخصصان معتقدند که دژاوو با نحوه به یاد آوردن خاطرات ارتباط دارد. این پدیده ممکن است واکنش مغز به شرایط و موقعیتی باشد که به یکی از تجارب گذشته شما شباهت دارد ولی آن تجربه را به طور کامل به خاطر ندارید. شاید این اتفاق زمانی افتاده باشد که خیلی کوچک بودید، یا به دلایل دیگری نمی توانید آن را به یاد بیاورید.
علاوه بر این ما هر روز جزئیات زیادی را مشاهده می کنیم اما همه آنها را به حافظه مان نمی سپاریم. بنابراین ممکن است احساس کنیم موقعیتی را قبلا دیده ایم، فقط به این خاطر که مشابه همان جزئیات روزمره ایست که الان فراموش شان کرده ایم.
۴- دژاوو ممکن است درست قبل از تشنج اتفاق بیفتد
علائم جسمی و روانی مختلفی وجود دارند که می توانند هشدار دهنده تشنج باشند، و دژاوو هم یکی از آنهاست. پس اگر سابقه تشنج دارید، هر موقع دژاوو را تجربه کردید باید مراقب باشید.
حتی در افرادی که مشکلات عصبی ندارند هم ممکن است همین اتفاق رخ دهد. در حقیقت دژاوو در همان قسمت از مغز ایجاد می شود که مسئول تشنج است. البته برخی از پژوهشگران هم احتمال می دهند که دژاوو فقط نوعی انتقال با تاخیر پیام بین گوش ها، چشم ها و سایر حواس باشد.
۵- شاید بیش از حد خسته اید یا استرس دارید
هنگامی که خسته ایم یا استرس داریم، احتمال بروز دژاوو بیشتر می شود. اگر این حالت زیاد برایتان اتفاق می افتد، ممکن است به استراحت بیشتر و آرام سازی بدن و روان خود نیاز داشته باشید.
به احتمال زیاد دلیل این مساله آن است که وقتی استرس داریم میزان توجه ما کمتر می شود. فرض کنید زمانی که حلقه نامزدی را به شما می دهند صدایی بلند شود و یک لحظه حواستان را پرت کند. حالا وقتی حواستان دوباره جمع شود و ببینید که در حال گرفتن حلقه هستید، ممکن است فکر کنید همین اتفاق را سالها پیش تجربه کرده بودید.
۶-وقوع مکرر دژاوو ممکن است نشانه اضطراب باشد
مواردی وجود داشته که دژاوو ناشی از اضطراب بوده است، و از طرفی خود دژاوو هم می تواند اضطراب را تشدید کند. البته این رابطه هنوز بطور کامل اثبات نشده و برای تایید آن باید بررسی های بیشتری انجام شود.
آیا شما دژاوو را تجربه کرده اید؟ در چه سنی این تجربه برایتان اتفاق افتاد؟ خاطرتان هست که آیا در آن لحظه دچار خستگی، استرس یا اضطراب بوده اید یا نه؟